PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ O ZACHOWEK

przedawnienie roszczeń o zachowek
Przedawnienie roszczeń o zachowek, a w zasadzie termin przedawnienia tych roszczeń pojawił się już w jednym z naszych poprzednich wpisów. Konieczne jest jednak bliższe wyjaśnienie zasad jego liczenia oraz okoliczności mających wpływ na jego bieg. Postaramy się wyjaśnić w niniejszym wpisie w jaki sposób go liczyć, aby nie „umknął” uwadze zainteresowanych.

TERMIN PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ O ZACHOWEK

Obecnie termin przedawnienia roszczeń o zachowek wynosi 5 lat. Przed wejściem w życie nowelizacji kodeksu cywilnego w tym zakresie (w dniu 23.10.2011 r.) termin był krótszy i wynosił 3 lata. Ważną informacją jest to, że 5-letni termin przedawnienia znajdzie zastosowanie również do roszczeń o zachowek, które powstały przed ww. datą i jeszcze nieprzedawnionych.

W przypadku, gdy przez spadkodawcę został sporządzony testament termin przedawnienia roszczeń o zachowek zaczyna swój bieg dopiero od chwili jego otwarcia i ogłoszenia (art. 1007 § 1 k.c.). Czynność ta może być przeprowadzona przez notariusza albo sąd i polega na odczytaniu w obecności kręgu uprawnionych treści testamentu.

Zupełnie odmiennie liczyć trzeba termin przedawnienia wobec osoby zobowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych darowizn lub zapisów windykacyjnych (art. 1007 § 2 k.c.). W tym przypadku termin przedawnienia roszczeń liczy się od chwili otwarcia spadku – czyli śmierci spadkodawcy.

Różnica w liczeniu terminu przedawnienia wynika z tego, że otwarcie i ogłoszenie testamentu następuje po śmierci spadkodawcy. Może minąć nawet kilka lat od tej chwili. Tym samym osoby uprawnione do zachowku w przypadku sporządzenia testamentu przez zmarłego dostają swego rodzaju korzyść. Polega ona na tym, że później rozpoczyna się czas na dochodzenie roszczeń z nim związanych.

PRZERWANIE TERMINU PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ O ZACHOWEK

Przerwanie biegu przedawnienia roszczeń o zachowek oznacza, że termin ten zaczyna biec na nowo. Taka sytuacja jest bardzo korzystna dla dochodzącego roszczeń.

Do przerwania terminu przedawnienia roszczenia o zachowek dochodzi, gdy uczestnik postępowania o stwierdzenie nabycia spadku zgłosił zarzut nieważności testamentu. Można przyjąć, że kwestionując jego ważność żąda stwierdzenia nabycia spadku na swoją rzecz. Innymi słowy uważa, że to on jest spadkobiercą, a nie uprawnionym do zachowku.

Przerwanie biegu terminu powoduje złożenie przez uprawnionego do zachowku wniosku o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie ustawy, wówczas gdy zachowek jest należny od spadkobiercy ustawowego.

Oczywiście nie można pominąć, że również wniesienie pozwu o zapłatę zachowku przerywa bieg terminu przedawnienia tego roszczenia. Dotyczy to także sytuacji, w której zgłosiliśmy w pozwie pierwotnie mniejsze żądanie, a sąd ustalił i przyznał nam większą kwotę.

PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ O ZACHOWEK A ZASADY WSPÓŁŻYCIA SPOŁECZNEGO

Czy upływ terminu przedawnienia oznacza w każdym przypadku zamknięcie drogi do uzyskania zachowku? Niekoniecznie. W pewnych sytuacjach sąd może uznać, że podniesienie zarzutu przedawnienia roszczenia o zachowek jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Od razu jednak należy podkreślić, że uznanie przez sąd zarzutu przedawnienia za nadużycie prawa możliwe jest jedynie wyjątkowo. Stanie się tak, gdy oceni on, iż opóźnienie w dochodzeniu przedawnionego roszczenia jest spowodowane szczególnymi przesłankami. Mogą nimi być np. brak wiedzy uprawnionego o testamencie czy też jego choroba uniemożliwiająca samodzielne prowadzenie spraw.

Komentarze

Zostaw komentarz

Twój adres email nie będzie widoczny.