UPŁYW TERMINU NA ZŁOŻENIE OŚWIADCZENIA O PRZYJĘCIU SPADKU

Przyjęcie spadku ma doniosłe konsekwencje dla spadkobiercy. Zazwyczaj zainteresowanie skupia się na tym, co spadkobierca otrzymuje po zmarłym. Jednak nie możemy zapominać, że spadek to nie tylko aktywa – to również długi spadkowe. Zakres odpowiedzialności za nie wynika m.in. ze sposobu przyjęcia spadku. Warto pamiętać, że na złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku mamy sześć miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o tytule swego powołania. Zazwyczaj będzie to dzień, w którym dowiedzieliśmy się o śmierci osoby, po której dziedziczymy. Ale może to też być moment dowiedzenia się o odrzuceniu spadku przez kogoś, kto z ustawy mógł dziedziczyć przed nami. Albo chwila, w której spadkobierca dowiedział się o treści testamentu. W tym też terminie możemy złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku (o tym pisaliśmy tu). Co jednak, gdy termin upłynie, a nie złożysz żadnego oświadczenia?

PROSTE PRZYJĘCIE SPADKU

Kodeks cywilny stanowi, że oświadczenie o przyjęciu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania (art. 1015 § 1 k.c.). Przyjęcie spadku może być dwojakie – proste albo z dobrodziejstwem inwentarza. Jaka jest różnica? Zasadnicza z punktu widzenia odpowiedzialności spadkodawcy za długi. Złożenie oświadczenia o prostym przyjęciu spadku sprawi, iż odpowiedzialność będzie w zasadzie nieograniczona. W praktyce możesz dostać po babci mieszkanie warte 200.000 zł ale będziesz musiał spłacić długi spadkowe wynoszące 400.000 zł. Czyli wierzycielom oddasz więcej niż uzyskałeś w spadku. Raczej mało zachęcająca perspektywa.

PRZYJĘCIE SPADKU Z DOBRODZIEJSTWEM INWENTARZA

Odmiennie wygląda sprawa, gdy przyjąłeś spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Co do zasady spadkodawca, który przyjmie spadek w taki sposób ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku (art. 1031 § 1 zd. 1 k.c.). Co to oznacza w praktyce? Najprościej rzecz ujmując, przypadnie ci w spadku po babci mieszkanie warte 200.000 zł i do takiej kwoty będziesz odpowiadał za jej długi spadkowe. Nic więcej. Oczywiście to zasada, bo trzeba pamiętać o sporządzeniu wykazu inwentarza lub spisu inwentarza i kilku wyjątkach, o których kiedyś będzie wpis. Uwierz, że pomoże ci to w razie kłopotów z wierzycielami spadkodawcy. Ponadto musisz w wykazie inwentarza lub do spisu inwentarza podać wszystkie przedmioty należące do spadku lub przedmioty zapisów windykacyjnych. Jak coś świadomie pominiesz (podstępnie pominiesz, jak to stanowi kodeks cywilny), to nici z ograniczenia twojej odpowiedzialności. Podobnie będzie, gdy podstępnie uwzględnisz nieistniejące długi.

Wykaz inwentarza i spis inwentarza to tematy na osobny wpis na naszym blogu. Teraz wystarczy opisanie zasady ograniczenia odpowiedzialności w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

UPŁYW TERMINU NA ZŁOŻENIE OŚWIADCZENIA O PRZYJĘCIU SPADKU

Co zatem, gdy nie złożymy oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza w terminie? Albo nie złożymy go w ogóle?

Kiedyś było tak, że w takim przypadku zasadą było przyjęcie spadku wprost. Z wyjątkami dotyczącymi m.in. dzieci. Czyli niezłożenie oświadczenia o przyjęciu spadku w terminie mogło spadkobiercę wprowadzić w prawdziwe kłopoty. Oczywiście jeśli po zmarłym pozostały długi.

Ku radości spóźnialskich, czy też nieświadomych spadkobierców to się zmieniło. Od 18 października 2015 r. upływ terminu na złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku spowoduje uznanie, że spadkobierca przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Tak stanowi zmieniony art. 1015 § 2 k.c.

WAŻNY JEST TERMIN OTWARCIA SPADKU

Trzeba jednak pamiętać, że zmiana dotyczy tylko spadków otwartych od dnia 18 października 2015 r. Wtedy weszła w życie zmiana kodeksu cywilnego. Czyli jeżeli spadkodawca zmarł przed tą datą, to wówczas zastosowanie będą miały stare reguły ustalania sposobu przyjęcia spadku. Niezłożenie oświadczenia i upływ termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku spowoduje, że spadkodawca nabędzie spadek wprost. A to może (nie musi) spowodować problemy. I choć upłynęło już ponad pięć lat od wejścia w życie zmian w k.c., to spraw, do których zastosowanie mają stare przepisy prowadzimy ciągle dużo. Dlatego też zawsze powtarzamy – nie czekajcie z uregulowanie spraw spadkowych. Po latach od śmierci spadkodawcy może być trudniej.