TESTAMENT USTNY

Testament ustny, uregulowany w art. 952 k.c., jest jedną ze szczególnych form sporządzenia ostatniej woli. Do testamentów szczególnych zalicza się również testament sporządzony na polskim statku morskim lub powietrznym oraz testament wojskowy.

TESTAMENT USTNY – JAK SPORZĄDZIĆ?

Sporządzenie testamentu ustnego polega na tym, że spadkodawca oświadczy ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków. Przy czym może on zostać sporządzony tylko w ściśle określonych przez ustawę okolicznościach. Równoznaczne z ustnym złożeniem oświadczenia woli uznaje się oświadczenie złożone przez osobę niemogącą mówić, jeżeli wyrazi ona swoją wolę za pomocą powszechnie przyjętych znaków czy gestów, na przykład języka migowego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1982 r., III CRN 169/81).

WARUNKI TESTAMENTU USTNEGO

Pierwszym warunkiem uzasadniającym sporządzenie ostatniej woli w takiej formie jest obawa rychłej śmierci spadkodawcy. Pod tym pojęciem należy rozumieć sytuacje, które mają charakter obiektywny lub subiektywny. Niemniej konieczne jest badanie zaistnienia tej przesłanki w każdym, konkretnym stanie faktycznym. Sąd Najwyższy wskazał, że obawa rychłej śmierci nie może być utożsamiana z lękiem ani strachem przed śmiercią. Może być wynikiem podeszłego wieku, nagłej choroby, nieszczęśliwego wypadku. Istotna rolę odgrywają także subiektywne przekonania samego spadkodawcy oparte na rzeczywistych zdarzeniach. Obawa rychłej śmierci nie oznacza tylko lęku czy strachu przed śmiercią odczuwanego przez spadkodawcę, lecz świadomość spadkodawcy, że możliwa jest jego rychła śmierć (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2008 r. I CSK 381/07). Subiektywne odczucia powinny być usprawiedliwione obiektywnymi okolicznościami (postanowienie SN z dnia 27 lutego 2013 r., IV CSK 380/12).
Druga przesłanką, która umożliwia sporządzenie testamentu ustnego jest okoliczność uniemożliwiająca lub w znaczny sposób utrudniająca zachowanie zwykłej formy testamentu. Pod tym pojęciem rozumiany jest szereg zjawisk, w tym klęski żywiołowe, bądź okoliczności ściśle związane z osobą spadkodawcy (brak umiejętności pisania, brak możliwości udania się do notariusza z uwagi na wiek czy chorobę, nieważność testamentu pisemnego).

ŚWIADKOWIE TESTAMENTU USTNEGO

Dla swej ważności testament ustny wymaga aby oświadczenie testatora zostało złożone przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech osób – świadków. Zgodnie z art. 956 k.c. nie mogą być świadkami osoby, które nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych, niewidome, nieme lub głuche, nie umiejące czytać i pisać, nie władające językiem, którym posługuje się spadkodawca oraz skazane prawomocnym wyrokiem sądowym za składanie fałszywych zeznań. Ponadto nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu osoba, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść. Jak również małżonek tej osoby, jej krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia (art. 957 § 1 k.c.).

POTWIERDZENIE TESTAMENTU USTNEGO

Testament sporządzony ustnie wymaga potwierdzenia jego treści. Może ono nastąpić w formie pisemnej – przez spisanie oświadczenia, lub przez sąd. Przechodząc do szczegółów – treść testamentu ustnego może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia. Poda w nim miejsce i datę oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie (art. 952 § 2 k.c.).
Drugim sposobem jest potwierdzenie w toku postępowania sądowego oświadczenia spadkodawcy. Jego treść zostaje ustalona i potwierdzona przez zgodne oświadczenia świadków złożone przed sądem. Jest to rozwiązanie ograniczone czasowo, może nastąpić tylko w ciągu 6 miesięcy od otwarcia spadku. Niepotwierdzenie treści testamentu ustnego skutkuje jego nieważnością. Jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.

MOŻE CI SIĘ RÓWNIEŻ ZAINTERESOWAĆ

Komentarze

Zostaw komentarz

Twój adres email nie będzie widoczny.